ASTIM NEDİR?
Astım, solunum yollarının kronik bir hastalığıdır. Genellikle ataklar ve iyilik dönemleri ile seyreder. Ataklar arasında hastaların genellikle yakınması yoktur. Ancak hastalığın şiddeti arttıkça ataklar arası da yakınmalar olabilir.
ASTIM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ataklar halinde gelen
Göğüsten gelen ıslık sesi (HIŞILTI olarak adlandırılır ve özellikle nefes alma esnasında değil nefes verme esnasında duyulur)
Nefes darlığı
öksürük: özellikle gece yarısı ve sabaha karşı ortaya çıkar
HANGİ DURUMLARDA ASTIM AKLA GETİRİLMELİDİR?
Tekrarlayan hışıltı atakları var ise
Tekrarlayan nefes darlığı atakları oluyor ise
Gece veya sabaha karşı uyandıran öksürük var ise
Egzersiz, ağlama ve gülme anlarında hışıltı veya i öksürük oluyor ise
Sigara dumanı, keskin kokular gibi solunum yolunu rahatsız eden maddelerle karşılaşıldığında öksürük ve hışıltı oluyor ise
Soğuk algınlığı ”göğüse iniyor” ise veya soğuk algınlıklarının düzelmesi sıklıkla 10 günden uzun sürüyor ise
ASTIM HANGİ YAŞTA BAŞLAR?
Astım hastaların büyük çoğunluğunda 5 yaşın altında belirti verir.
ÇOCUKLARDA HER HIRILTI-VİZİNG ASTIM MIDIR?
Hayır değildir. özellikle 3 yaşın altındaki çocuklarda en sık hışıltı sebebi kış aylarında geçirilen, sıklıkla ateşle seyreden, doktorların bronşiolit olarak adlandırdıkları alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır. üç yaşın altında hışıltıi olan çocukların % 60`ında bu yakınmalar çocuklar büyüdükçe kendiliğinden geçer.
3 YAŞINDAN KÜÇÜK ÇOCUKLARDA VİZİNG VE NEFES DARLIĞININ ASTIM MI YOKSA ENFEKSİYONA BAĞLI GEÇİCİ VİZİNG Mİ OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR?
Bu her zaman kolay değildir. Şu durumlarda hışıltı`in astıma bağlı olabileceği düşünülmelidir:
Eğer hışıltı veya nefes darlığı sık tekrarlıyor ise
Hışıltı ile birlikte cocuğun yüzünde, bacaklarında ve kollarında pütürlü ve çok kaşıntılı deri döküntüleri (EGzEMA) halen var ise veya gecmişte oluşmuş ise
özellikle anne, baba, kardeş gibi birinci derece akrabalarda astım veya allerjik nezle var ise
Kan tahlilleri veya cilt testleri ile saptanmış olan bir allerjik eğilim var ise
3 yaşından küçük çocuklarda hışıltı`nın astıma mı bağlı olduğunu yoksa geçici mi olduğuna kesin karar vermek her zaman mumkün değildir. Sıklıkla bunun tek yolu hastanın doktor tarafından uzun süre islenmesidir.
BİR ÇOCUK NEDEN ASTIM OLUR?
Astım bazı genetik (ırsi) faktörler ile olumsuz çevresel faktörlerin bir araya gelmesinden kaynaklanır. Genetik faktörler yakın akrabalarda astım hastalığının olmasıdır. Olumsuz çevresel faktörler arasında en başta allerjenler sayılabilir. Ayrıca sigara dumanı, hava kirliliği ve modern yaşam şartlarının sağladığı korunaklı koşullar astım gelişimine zemin hazırlayan faktörler arasında sayılabilir.
ASTIMLA ALLERJİ ARASINDAKİ İLİŞKİ NEDİR?
çocukluk çağında astım hastalığı %80 oranında allerjilerle bir aradadır; hastalrın % 20`sinde allerjiye rastlanmaz. Her astım allerjik olmadığı gibi her allerji de astim değildir. Allerjiler kendilerini allerjik nezle, allerjik ekzema, ürtiker (kurdeşen), allerjik ödem gibi bir çok şekilde gösterebilir.
YAŞINDAN KÜÇÜK ÇOCUKLARA ALLERJİ TESTLERİ UYGULANABİLİR Mİ?
Allerji deri testlerinin yalnızca büyük çocuklara uygulanbileceği yanlış bir görüştür. Hayatın ilk günlerinden itibaren deri testleri uygulanabilir. Ancak bununla ilgili bazı önemli konular bilinmelidir:
İlk 3 yaş içinde genellikle hakim olan allerjiler besin allerjileridir. Besin allerjileri astıma sebep olabilir. Βu nedenle ilk 3 yaşta saptanmaları önemlidir.
Astımda havada uçuşan yani solunum yolu ile temas edilen allerjenler besin allerjilerine göre çok daha önemli rol oynarlar. Bu allerjenler çocuğun yaşı büyüdükçe daha ön plana çıkarlar. Yani özellikle 4-5 yaşın üzerindeki çocuklarda saptanabilir haldedir. Bu nedenle özellikle üçüncü sorudaki yakınmalar ve altıncı sorudaki risk faktörleri var ise küçük yaşta allerji saptanmasa dahi çocuklar büyüyünce allerji testleri tekrar edilebilir.
Allerji testleri yalnızca konu ile ilgili eğitimini tamamlamış allerji uzmanları tarafından yapılmalı ve değerlendirilmelidir.
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA ÖNEMLİ OLAN ALLERJENLER HANGİLERİDİR?
Besinler: Süt, yumurta, yer fıstığı, fındık ve ceviz, balık ve kabuklu deniz ürünleri, buğday, soya.
Polenler
Ev tozu akarları
Hayvan tüyleri ve döküntüleri: ozellikle kedi, köpek, at, hamster ve laboratuvar hayvanları
Küf mantarları ve kuru havada rüzgarla savrülan mantarlar
Hamamböceği
ASTIM GEÇER Mİ?
Genel olarak geçici özellik gösteren yakınmalar beşinci soruda söz edilen ”çocukluk çağının geçici hışıltı`sı” dir. Astımlı hastaların bir kısmında astım bulguları yaşla birlikte gerileme gösterir ve hastaların bir bölümünde kaybolabilir. Ancak belirtileri azalsa, hatta kaybolsa dahi çocukların önemli bir kısmında ileri yaşlarda bulgular ortaya çıkabilir. Bu çocuklar için en önemli noktalardan bir tanesi tütün dumanı ile karşılaşmamaktır.
“ASTIM BAŞLANGICI” NE DEMEKTİR?
Astım başlangıcı diye bir tanı yoktur. Bir çocuk ya astımdır ya değildir. Ancak astil hafif şiddette, orta şiddette veya ağır şiddette olabilir. çocukluk çağında astil hastalarının %80`i hafif şiddettedir.
ASTIMLI ÇOCUKLAR GRİP AŞISI OLAMLI MIDIR?
Evet. Dünya Sağlık örgütü tüm astımlı hastaların her yıl grip aşısı olmalarını önermektedir. Grip aşısı olunması hiç grip ounmayacağı anlamına gelmez. Aşı yalnızca içinde bulunan tiplere karşı koruma sağlar. Bu da grip şidetinde ve sıklığında azalma anlamına gelir.
Bazı çocuklarda aşı sonrası grip benzeri belirtiler görülebilir.
Yumurta allerjisi olan çocuklarda ancak bazen ugulanabilir.
